استشمام بوهای مختلف میتواند حافظه را تقویت کند
تاریخ انتشار: ۲۳ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۴۵۳۰۲۹
ایتنا - بسیاری از مردم بویایی را کم اهمیتترین حس در میان حواس پنجگانه میدانند؛ با این وجود تحقیقات زیادی نشان داده که داشتن حس بویایی نهتنها برای درک چیزهایی مانند بوی گلها و غذاها بلکه برای به خاطر سپردن آنها نیز لازم است.
یک مطالعه جدید که گزارش آن در مجله علوم اعصاب «Frontiers in Neuroscience» منتشر شد نیز نشان داده که تحریک حس بویایی میتواند باعث تقویت حافظه شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
به گزارش ایتنا و به نقل از یورونیوز، طبق این مطالعه، افراد مسنی که هنگام خواب در معرض بو قرار میگیرند، در تستهای حافظه کلامی همچنین در مسیر مغزی که از شکلگیری حافظه پشتیبانی میکند، عملکرد بهتری داشتهاند.
یکی از علائم تعدادی از بیماریهای عصبی از جمله آلزایمر، پارکینسون، اسکیزوفرنی و افسردگی، کاهش قدرت بویایی است و مدتهاست که مشخص شده آسیب به حس بویایی (در اثر افزایش سن یا قرار گرفتن در معرض سموم، سیگار کشیدن، آسیب به سر، یائسگی یا گرفتگی مزمن بینی) میتواند منجر به از دست دادن حافظه شود.
مایکل لئون، استاد نوروبیولوژی در دانشگاه کالیفرنیا که رهبری این تیم تحقیق را برعهده داشته، میگوید: «با افزایش سن، ارتباط میان حافظه شما و تواناییتان برای بوییدن چیزها بیشتر میشود. اما در دنیای مدرن و مرفه امروز، تقریبا همه چیز در اطراف ما فاقد بو است. بنابراین از دست دادن قدرت تحریک حس بویایی، ممکن است مغز را در برابر انواع مختلفی از مشکلات آسیبپذیر کند.»
در جریان این تحقیق از ۴۳ داوطلب سالم ۶۰ تا ۸۵ ساله استفاده شد و نتایج نشان داد نیمی از این افراد که به مدت چهار ماه، هر شب دو ساعت در معرض هفت بوی مختلف قرار گرفته بودند، در تستهای حافظه کلامی ۲۲۶ درصد عملکرد بهتری نسبت به کسانی نشان دادهاند که در معرض پخش کنندههای این رایحهها قرار نداشتند. در اسکن مغز آنها نیز تفاوتهایی مشاهده شد.
پزشکان برای ارتباط بین قدرت بویایی و حافظه، یک توضیح بیولوژیک دارند. آنها میگویند سیستمی که در مغز درگیر حس بویایی است، تنها یک یا دو اتصال با مناطق دیگر مغز که با موضوعات شناخت و احساسات مرتبط هستند فاصله دارد. درحالی که سیستمهای بینایی و شنوایی بسیار دورتر از این مناطق هستند.
مایکل لئون نیز معتقد است که حس بویایی تنها حسی است که یک «بزرگراه مستقیم به مراکز حافظه مغز» دارد و در نتیجه نسبت به سایر حواس تاثیر بسیار بیشتری بر حافظه میگذارد.
دونالد ویلسون، عصب شناس مرکز Langone Health در نیویورک که در این تحقیق مشارکتی نداشته، از یافتههای پژوهشگران در این تحقیق شگفتزده شده است و به نکته دیگری اشاره میکند.
او میگوید که خیلیها در تشخیص دقیق بوها ناتوان هستند؛ به عبارت دیگر آنها میدانند که یک چیزی بوی خوبی میدهد اما نمیتوانند دقیقا بگویند که آیا بوی گل رز هست یا عطر دارچین. به همین دلیل است که در اکثر تستهای بویایی، از مدل تستهای چند گزینهای استفاده میشود.
او همچنین نتیجه این تحقیق درباره ارتباط میان بویایی و یادگیری کلامی را مهم میداند و میگوید اگرچه مغز نمیتواند اطلاعات جدیدی را در طول خواب بیاموزد، اما بوی ایجاد شده در طول خواب توسط مغز تشخیص داده میشود.
به همین دلیل پخش یک رایحه هنگام یادگیری فهرستی از کلمات و تکرار این کار شبها هنگام خواب، باعث تقویت حافظه میشود.
یک تحقیق دیگر که به تازگی انجام شد نیز نشان داد که قرار گرفتن افراد مسن مبتلا به زوال عقل در معرض ۴۰ بوی مختلف دو بار در روز، باعث تقویت حافظه آنها میشود؛ نتیجهای که تا کنون با مصرف هیچ دارویی به دست نیامده است.
با این وجود پزشکان تاکید دارند که هنوز باید محتاط بود و برای اطمینان کامل به این نتایج، باید تحقیقات گستردهتری با شمار بیشتری از داوطلبان انجام داد.
توجه به نتایج تحقیق تیم دکتر لئون از جنبه دیگری نیز مهم است؛ زیرا در پی همهگیری ویروس کرونا، بسیاری از مبتلایان برای ماهها حس بویایی خود را از دست دادند که ممکن است نشانی از آسیب احتمالی در نواحی مغزی مرتبط با سیستم بویایی باشد.
به همین دلیل نیز پزشکان معتقدند استفاده از شیوههای تحریک حس بویایی که مایکل لئون در این تحقیق انجام داده، ممکن است برای مقابله با برخی از این آسیبهای مغزی مفید باشد.
لئون و برخی از همکارانش همچنین شرکتی را راه اندازی کردهاند که اقدام به فروش دستگاههایی میکند که تا ۴۰ رایحه مختلف از جمله بوی رز، پرتقال، اکالیپتوس، لیمو، نعناع، رزماری و اسطوخودوس را دو بار در شب با فشار دادن یک دکمه پخش میکنند. قیمت نهایی این دستگاه هنوز تعیین نشده است اما دکتر لئون تاکید کرده که قصد دارند محصولی مقرون به صرفه ارائه دهند.
او میگوید برای تحریک حس بویایی، میتوان از هر نوع فضای عطرآگینی حتی یک کابینت ادویه استفاده کرد و آنچه مهم است اینکه طیف گستردهای از رایحهها دو بار در روز بطور منظم استشمام شوند.
منبع: ايتنا
کلیدواژه: حافظه حس بویایی تحریک حس بویایی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.itna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ايتنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۴۵۳۰۲۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چرا هیچ وقت یادمان نمیماند درِ خانه را قفل کرده ایم یا نه؟
دانشمندان یک قدم به درک اینکه چرا بعضی چیزها را به خاطر میسپاریم و برخی دیگر را فراموش میکنیم، نزدیکتر شده اند.
به گزارش روزیاتو، محققان دانشگاه رایس ِ آمریکا دست به پژوهشی زدند که نشان داد ما برخی جنبههای یک تجربه همچون شرایط کلی را به جای جزئیات کوچکتر به خاطر میسپاریم.
به همین دلیل است که احتمال فراموش کردن تجربههای جزئیتر و پیش پا افتاده تری مانند قفل کردن یا نکردن در ِ خانه، بیشتر است.
برای درک بهتر نحوهی عملکرد حافظهی انسان، محققان دانشگاه رایس تصاویری را به شرکت کنندگان پژوهش خود نشان دادند.
در این آزمایش حافظه، برخی از تصاویری که برای شرکت کنندگان به نمایش درمی آمدند، تکراری و برخی دیگر جدید بودند.
برخی تصاویر شباهت زیادی به یکدیگر داشتند، اما در برخی دیگر تشخیص تفاوتهای آنها از یکدیگر دشوارتر بود. هدف از نمایش تصاویر مشابه، مختل کردن حافظه با شبیه سازی تجربیات پیش پا افتادهای بود که روزانه داریم، مانند قفل کردن در ِ خانه.
محققان پی بردند که به یاد ماندنیترین تصاویر که احتمال به خاطر سپردن آنها توسط شرکت کنندگان بیشتر بود، تصاویری رنگارنگ با حضور افرادی در عکس بودند. به عبارت دیگر، تصاویری که شلوغ و بی نظم نبودند، فراموش نشدنیتر بودند.
گرچه شرکت کنندگان به یادماندنیترین تصاویر را به درستی به یاد آورده بودند، اما اثر آن بعد از ۲۴ ساعت از میان رفت. این به ویژه درمورد به یاد آوردن تجربیات مثبت صدق میکرد، امری که نشان داد این دست تجربیات در ابتدا به یاد میمانند، اما بیشتر مستعد فراموش شدن هستند.
گرچه معمولاً تصور این است که احساسات میتوانند فرآیند پردازش حافظه را بهبود بخشند، اما انسانها اغلب جنبهی اصلی یک تجربه یا به عبارتی دیگر «مخلص کلام» را به یاد میآورند، نه جزئیات اضافی را. به گفتهی محققان، گذشت زمان اغلب این موضوع را تشدید میکند.
برای مثال، اگر سعی کنیم که به خاطر آوریم در سال گذشته چه کارهایی انجام دادیم، احتمالاً کارهای زیاد و مختلفی را به خاطر میآوریم. با این حال، احتمالاً تنها برخی از این خاطرات را با جزئیات زیاد به خاطر میآوریم. ممکن است به یاد بیاوریم که به سفر رفته بودیم، اما احتمالاً یادمان نمیآید که در هر روز ِ سفر چه فعالیتهایی انجام داده بودیم.
نتایج این پژوهش نشان داد محتوای احساسی، مدت زمان گذشته یک تجربه و ویژگیهای ادراکی حافظه، همگی در به خاطر آوردن یا نیاوردن جزئیات یک اتفاق تأثیرگذارند.
به گفتهی محققان دانشگاه رایس، این پژوهش نشان داد که تجربیاتی که برای یک شخص فراموش نشدنی هستند، مثل جشن تولد، مرگ عزیزان و غیره، به احتمال زیاد برای یک شخص دیگر هم فراموش نشدنی هستند. اینها اغلب تجربیات مثبت یا منفی هستند.
این محقان میگویند ما اغلب تصور میکنیم که خاطرات احساسی بهتر به خاطر سپرده میشوند، اما در حقیقت این ویژگیهای اصلی یک خاطره است که به خاطر سپرده میشود، اما جزئیات آن ممکن است فراموش شوند.
یکی از دلایل اینکه ما نمیتوانیم همهی تجربیات مان را به خاطر آوریم این است که مغز ما ظرفیت محدودی دارد.
به گفتهی محققان، مغز ما احتمالاً نمیتواند هر چه که تجربه میکنیم را به خاطر بسپارد و به همین دلیل مجبور هستیم اندکی از اطلاعاتی که مهم نیستند را به شکل انتخابی فراموش کنیم.